2012年12月6日星期四

满洲语快速入门(12)


第十二节     满语的数词
一、基数词
emu                                    juwe                                    ilan             
duin                                    sunja                                   ninggun      
nadan                                  jakvn                                   uyun             
juwan                                  tofonhon 十五                         orin 二十         
gvsin 三十                              dehi 四十                                susai 五十         
ninju 六十                               nadanju七十     
 jakvnju 八十                          uyunju九十
tanggv                                minggan       
 tumen
二、序数词(第几)
   一般规律是在基数词后面加qi。以n结尾的基数词加qin要去掉,但nadanjuwantumen变成序数词时n保留。
emuqi第一                      juweqi第二                       ilaqi第三            
duiqi第四                        sunjaqi第五                      ningguqi第六    
nadanqi第七                    jakvqi第八                       uyuqi第九            
juwanqi第十                    tofohoqi第十                    oriqi第二十 
gvsiqi第三十                   dehiqi第四十                    susaiqi第五十
ninjuqi第六十                  nadanjuqi第七十              jakvnjuqi第八十
uyunjuqi第九十               emu tanggvqi第一百                                   
emu minggaqi第一千      emu tumenqi第一万          
注:但在满洲语中一般单独说第一更多使用uju,单独说第二更多使用jaiqiuduqi  第几、第多少。
三、分配数词(每几、各几)
   一般规律是在基数词末尾按照和谐律接写tateto。以辅音n结尾的基数词变成分配数词时除juwan以外n都要脱落。
emute每一                       juwete每二                        ilata每三
duite每四                         sunjata每五                       ninggute每六
nadata每七                      jakvta每八                         uyute每九
juwanta每十                    tofohoto每十五                  orita每二十
gvsita每三十                   dehite每四十                      susaita每五十
ninjute每六十                  nadanjute每七十
jakvnjute每八十               uyunjute每九十                                      
emu tanggvta每一百
emu minggata每一千
emu tumete每一万                      
udute每几、每多少、各几、各多少
例如:niyalma tome emute mahala每人各一个帽子。
四、倍数、分数、概数的表示方法
(一)倍数的表示方法
   在基数词的后面加ubu(倍)
 juwan ubu十倍                               orin ubu二十倍
 juwe ubu两倍                                 emu tanggv ubu一百倍
(二)分数的表示方法
A.以基数词的属格i形式为分母,基数词的主格形式为分子,分子和分母都可以接ubu(份)
   sunja i juwe或者 sunja ubu i juwe ubu五分之一
   juwan i ilan或者 juwan ubu i ilan ubu十分之三
E.以基数词的位置格de形式为分母,基数词的主格形式为分子,分子和分母都可以接ubu(份)
   ninggun de ilan 六分之三
   jakvn de nadan 八分之七
   tanggv de orin 百分之二十
I.以基数词的从比格qi形式为分母,基数词的主格形式为分子。
   nadan qi juwe 七分之二               duin qi emu四分之一
   dulga 半、二分之一                    hontoho 半、二分之一
   tubi 四分之一                               dulin 一半
(三)概数的表示方法
A.数词与有关动词一起表示概数
   funqembi                                       isimbi足、
   xurdembi左右                                   hamimbi将、近
   tesumbi足够                                      iqereme……
   dulembi
   dehi se funqere hehe 四十余岁的女人
   ududu tanggv isimbi 将近数百
   ere biyai iqereme 这个月初 
   orin sunja i xurdeme二十五左右
   juwan dulere inenggi 十多天
E.两个相邻的数词连用表示概数
   juwe ilan inenggi二三日 
   juwan ilan duin se十三四岁
   sunja ninggun biya 五六个月
五、天干地支及纪年
(一)天干
niowanggiyan甲(绿)                  niohon乙(浅绿)
fulgiyan丙(红)                           fulahvn丁(淡红)
suwayan戊(黄)                           sohon己(淡黄)
xanyan庚(白)                              xahvn辛(淡白)
sahaliyan壬(黑)                          sahahvn癸(浅黑)
(二)地支
singgeri子(鼠                             ihan丑(牛)
tasha寅(虎                                  gvlmahvn卯(兔)
muduri辰(龙)                               meihe巳(蛇)
morin午(马)                                 honin未(羊)
bonio申(猴                                 qoko酉(鸡)
indahvn戌(狗)                              ulgiyan亥(猪)
(三)纪年
aniya年、biya月、inenggi日,年的数目用序数词,月、日的数目用基数词,月要用属格,帝号纪年inenggi一般以de来代替、公元纪年仍用inenggi
1juwe minggan juwanqi aniya sunja biyai orin de2010520
2elhe taifin oriqi aniya ninggun biyai ilan inenggi 康熙二十年六月三日
3niowanggiyan bonio aniya juwan biyai nadan inenggi 甲申年十月七日
4fulahvn meihe inenggi丁巳日
: 公元 uhe suqungga wargi suqungga

没有评论:

发表评论